De stad als leeromgeving

In Delft-West gaan studenten en onderzoekers van de universiteit, hbo en mbo gezamenlijk oplossingen bedenken voor nijpende problemen in de wijk. Met elkaar en met inwoners, organisaties en ondernemers richten ze zich op vraagstukken rondom duurzaamheid, leefbaarheid en gezondheid. Doel is om onderwijs en praktijk dichter bij elkaar te brengenen samenwerking te stimuleren.

“We willen graag dat TU-studenten afdalen uit de ivoren toren, die de universiteit toch wel een beetje is”, vertelt Saskia Postema, projectleider van de Delftse City Deal Kennis Maken. “Dit doen ze door kennis toe te passen én op te doen in de wijken en straten van de stad en samen te werken met studenten van InHolland, De Haagse Hogeschool (hbo) en ROC Mondriaan (mbo).” Daarbij gaan studenten aan de slag met concrete vraagstukken uit de wijk, voegen Marcel Kesselring en Gilbert de Nijs eraan toe. Als kennismakelaars bij de City Deal brengen zij vraag en aanbod bij elkaar. Postema, Kesselring en De Nijs zitten in het WIJcafé. In dit nieuwe sociale buurtcafé aan de Papsouwselaan in de wijk Voorhof komen wijkbewoners voor betaalbare kopjes koffie, een praatje pot én misschien buurtvraagstukken die
vragen om innovatieve oplossingen.

Studenten zoeken samen met wijkbewoners naar werkbare oplossingen.

Hand in hand

De City Deal Kennis Maken is een landelijk initiatief waarbij steden samenwerken met kennisinstellingen om maatschappelijke problemen sneller op te lossen. Traditioneel staan onderzoek en onderwijs die in de onderwijsinstellingen plaatsvinden te ver af van concrete problemen in de maatschappij. Om dat te veranderen is het cruciaal dat studenten uit hun bubbel komen en gaan samenwerken met elkaar
en met de mensen voor wie oplossingen nodig zijn. Het initiatief past binnen de trend om de stad als leeromgeving te benutten en met maatschappelijk betrokken kennisnetwerken locatiespecifieke problemen aan te pakken.

Sleutelfiguren

Om dit voor elkaar te krijgen is in Delft een consortium opgezet, bestaande uit de genoemde opleidingen en de gemeente Delft, legt Postema uit. Vanuit deze samenwerking is Kesselring als makelaar vooral bezig om met docenten van De Haagse Hogeschool en ROC Mondriaan binnen het curriculum ruimte te vinden om met vraagstukken uit Delft-West aan de slag te gaan. “Iedereen is enthousiast, het lastige is om de roosters van de opleidingen op elkaar af te stemmen”, zegt hij. De Nijs is ook kennismakelaar, maar hij werkt juist vanuit de wijk om vraagstukken op te halen en inwoners en mogelijke partners te vinden met wie aan een vraagstuk kan worden gewerkt. Hij woont zelf ook in Delft-West, een wijk met 35.000 inwoners. “Die lokale kennis is erg handig en ik zoek er contact met sleutelfiguren.”

Iedereen is enthousiast, nu de roosters nog op elkaar afstemmen.

Link met de praktijk

Postema: “In de Delftse City Deal zijn drie belangrijke thema’s leidend: duurzaamheid, leefbaarheid en gezondheid. Dat zijn brede, overkoepelende thema’s waar al veel in gebeurt, maar waarin ook nog veel te doen is.” Natuurlijk komt het al langer voor dat zowel universitaire als hbo- en mbo-studenten aansluiting met de praktijk zoeken. “Maar veelal afzonderlijk”, legt Postema uit. “We sturen nu aan op duurzame samenwerking met elkaar, waardoor er meer kennisuitwisseling ontstaat en nieuwe manieren om samen te werken. Belangrijk is dat het om echte vraagstukken gaat die bij mensen spelen.” Waar hbo- en mbo-studenten al meer gewend zijn in de praktijk te werken aan oplossingen, is dit voor de TU-studenten minder vanzelfsprekend. Maar het gebeurt al wel, zegt Postema.

Kookkastje

Soms leidt dat al tot interessante ontwikkelingen. Zo ontwierp een groepje studenten Industrieel Ontwerpen een beweegtuin in de Voorhof om meer mensen in de wijk gezond te laten bewegen. Dat strandde op klachten van bewoners wegens overlast. Om toch op het thema ‘gezond leven’ door te gaan, kwamen studenten samen met inwoners uit op kookkastjes. Postema: “Dat was geïnspireerd op de bibliotheekkastjes die je wel op straat ziet en waar mensen boeken uitwisselen. Zo ontwikkelden ze een kookkastje in een buurthuis, waarin mensen recepten en tips voor gezond en lekker eten uitwisselden, maar ook stekjes van kruidenplantjes en zelfs kliekjes. Dat is een hele tijd blijven bestaan, ook toen het vak al was afgelopen.” De bedoeling is dat dit soort incidentele successen meer vervolg krijgen en dat het ontwikkelen van wijkgerichte praktijkinnovaties ingebed raakt in de verschillende lesprogramma’s van de onderwijsinstellingen. “Waar we uiteindelijk op uit zijn is om de echte wereld in het curriculum te krijgen.

Afval terugdringen

Een van de problemen waarmee bewoners in Delft-West worstelen is de grote hoeveelheid afval op straat, die leidt tot een verloedering van het straatbeeld en gevoelens van onveiligheid. Dit is een interessante casus voor studenten om samen met bewoners oplossingen voor te bedenken.