‘De Gist’ maakt ruimte voor de toekomst

Waar de afgelopen 155 jaar de industrie domineerde, met de iconische gistfabriek als bekendste onderdeel, waait nu een frisse wind achter de imposante poorten van het dsm-firmenichterrein. Grote fabriekshallen maken plaats voor de Biotech Campus Delft; een plek waar start-ups en scale-ups werken aan de toekomst van biotechnologie.

Het terrein waar Jacques van Marken in 1869 de allereerste gistfabriek van Nederland opende, is een begrip in Delft. Lange tijd kende elke Delftenaar wel iemand die bij ‘De Gist’ werkte. In 1998 kocht DSM het bedrijf Gist Brocades en werd daarmee eigenaar van het grondgebied. Sindsdien werd er intensief industrie bedreven, maar in de loop der jaren schaalde dit steeds verder af. In 2018 kwam het chemiebedrijf tot de conclusie dat het de volledige oppervlakte van het perceel niet langer nodig had. Daarmee kwam de vraag op tafel: wat doen we met de grond?

Westelijk deel

Die vraag markeerde het begin van een nieuwe fase voor het terrein. Het gebied ter grootte van veertig hectara – zo’n zestig voetbalvelden – is eigendom van dsm-firmenich (DSM fuseerde in 2023 met het Zwitserse bedrijf Firmenich). Het strekt zich uit van de Prinses Beatrixlaan tot de rand van de Delftse binnenstad en wordt doorkruist door een spoorlijn. Het westelijke deel, tussen de spoorlijn en de Prinses Beatrixlaan, is volop in ontwikkeling als Biotech Campus Delft. Hier werken start-ups, scale-ups en gevestigde biotechbedrijven aan innovatieve, biotechnologische oplossingen voor wereldwijde uitdagingen, zoals de voedselopgave. “De manier waarop we nu voedsel produceren is niet duurzaam. Het heeft een grote impact en vergt veel van onze bodem en watervoorraden. Dat móet en kán anders. We zagen jonge mensen werken aan veelbelovende oplossingen, en wilden hen graag een plek bieden om die verder te ontwikkelen”, zegt Stefan Guirten, directeur van de Biotech Campus Delft.

We bieden bedrijven ruimte om door te groeien, van laboratorium tot proeffabriek, tot productie op grotere schaal.

Planet B.io

Om die plek daadwerkelijk te creëren en een onafhankelijke omgeving voor innovatie mogelijk te maken, werd in 2020 Planet B.io opgericht. Deze stichting opereert los van dsm-firmenich en ontwikkelt het ecosysteem van bedrijven op de Biotech Campus Delft, met een focus op duurzame voedselinnovatie. Biotechnoloog Cindy Gerhardt is de managing director van Planet B.io en vertelt wat deze campus onderscheidt van andere campussen: “We combineren hier voedseltechnologie en biotechnologie, dat is uniek. Met de TU en dsm-firmenich om de hoek hebben we wereldwijde kennisdragers binnen handbereik. Bovendien bieden we bedrijven ruimte om door te groeien: van laboratorium tot proeffabriek, tot productie op grotere schaal.” Planet B.io wordt geleid door mensen met een biotechnologische achtergrond. Dit zorgt voor sterke netwerken en oog voor potentie. “Als we mogelijkheden zien, koppelen we bedrijven aan elkaar. Zo leidde een recente samenwerking tussen drie campusbedrijven tot een subsidie van één miljoen euro”, vertelt Gerhardt trots.

Groei

De Biotech Campus Delft maakt een snelle groei door, zo blijkt mede uit recent onderzoek van Buck Consultants International, een toonaangevend adviesbureau op het gebied van economische ontwikkeling en innovatiecampussen. Van de circa 35 campussen in Nederland zijn er zeven aangemerkt als groeiend, waaronder de Delftse campus. Om de groei te faciliteren, werkt de campus samen met het ASR Dutch Science Park Fund aan de realisatie van nieuwe gebouwen. “In 2024 zijn we gestart met de ontwikkeling van de Biotech Campus Delft”, vertelt fund director Martin Kraaij. “We willen de komende jaren zo’n 100.000 m2 aan nieuwe gebouwen bijbouwen. Over een paar jaar bieden we op de campus huisvesting aan start-ups, scale-ups én corporates. We hebben ons voor 99 jaar aan deze plek verbonden.

Daaruit blijkt wel dat we vertrouwen hebben in deze campus.” Een landschapsarchitect ontwerpt een groene, open en aantrekkelijke campus en onderzoekt waar ruimte is voor nieuwbouw en hergebruik van bestaande gebouwen. Het eerste nieuwe gebouw is recent opgeleverd en wordt op 1 juli in gebruik genomen als hoofdkantoor van de business unit Taste, Texture & Health van dsm-firmenich. De bouw van het volgende pand staat al op de planning.

Er gebeuren hier dingen waar elke Delftenaar trots op kan zijn.

Uitdagingen

De samenwerking tussen de drie partijen gaat voortvarend: “We hebben dezelfde stip op de horizon, dat maakt de samenwerking efficiënt”, stelt Kraaij. De transformatie van het terrein zorgt echter voor de nodige uitdagingen. Een innovatiecampus vraagt om een hele andere opzet en dienstverlening dan een industrieel terrein. “We verwarmen het terrein met stoom uit een fabriek die eind 2025 zal sluiten, dat is een praktisch probleem”, zegt Guirten. Bovendien zijn er nieuwe verwachtingen van medewerkers. “De jonge generatie eist hoge kwaliteit, zoals goede baristakoffie en een prettige werkomgeving. Daar spelen we op in”, vult Gerhardt aan.

Woningbouw

Waar het westelijke deel al volop in ontwikkeling is, komt ook het oostelijke gebied, tussen de spoorlijn en de stad, in beweging. Eind van dit jaar sluit de gistfabriek, een van de laatste tastbare nalatenschappen van Jacques van Marken, definitief haar deuren. Ook dat gebied krijgt een nieuwe indeling. “Het wordt een verlengstuk van de campus waar bedrijven doorgroeimogelijkheden krijgen, legt Guirten uit. “We zijn in gesprek met de gemeente Delft en de provincie Zuid-Holland voor een gepaste invulling van het gebied, waarbij gemengd wonen en werken één van de scenario’s is die op tafel ligt.”

Verbinding met de stad

In het gebied staan zeven monumentale gebouwen die behouden worden en het terrein wordt weer toegankelijk. “We willen weer de verbinding met Delft terugkrijgen. Vroeger waren Delft en De Gist één”, vertelt Gerhardt. “In de tijd van DSM zijn vanuit veiligheidsoverwegingen hoge hekken en poorten neergezet. Dat was toen nodig, maar nu willen we het weer openmaken. Er gebeuren hier dingen waar elke Delftenaar trots op kan zijn, dat laten we graag zien.