Anders kijken naar afval

We produceren zo’n 240 kilo restafval per persoon per jaar. De ambitie is om dit tegen 2030 terug te brengen tot minder dan 100 kilo. Dat kan alleen als we anders kijken naar afval, namelijk als bron van waardevolle materialen die opnieuw te gebruiken zijn. Soms in zijn geheel, zoals tweedehandskleding of -meubels, maar ook uit elkaar gehaald, zodat de materialen afzonderlijk te hergebruiken zijn.

“Ik wist niet dat de afvalbranche zo’n innovatieve en dynamische wereld was”, zegt Desiree Curfs glimlachend. Ze is sinds 1 maart directeur van Avalex, het bedrijf dat al meer dan twintig jaar het huishoudelijke afval inzamelt in opdracht van de gemeenten Delft, Leidschendam-Voorburg, Midden-Delfland, Pijnacker-Nootdorp, Rijswijk en Wassenaar. Curfs is een nieuwkomer in de afvalbranche. Nog elke dag is ze verrast over de vernieuwing en ontwikkelingen in de sector. “Wist je dat we 28 verschillende grondstoffen uit ons afval filteren en daar nieuwe grondstoffen van kunnen maken?”

Afval heeft een enorme impact op het klimaat en op de toekomst van onze planeet.

Afval raakt iedereen

Curfs is al haar hele leven werkzaam in de publieke sector, met name in het onderwijs en de zorg. Ze werkt graag in een omgeving waar je impact maakt. “Wat ik me niet realiseerde is dat iedereen dagelijks te maken heeft met afval. Als wij ons werk niet goed doen, heeft dat grote gevolgen voor iedereen. Mensen voelen zich beter en veiliger in een schone leefomgeving. Daarnaast heeft afval een enorme impact op het klimaat en op de toekomst van onze planeet. Afval hoopt zich op in de oceanen, het verbranden van restafval veroorzaakt CO2-uitstoot. Die stroom moet gestopt worden. Dat is een complexe uitdaging met vele facetten.”

Misverstanden

Afvalscheiding, zodat het zoveel mogelijk gerecycled kan worden, is daarbij cruciaal. Daarover bestaan nog veel misverstanden, weet Curfs. “Veel mensen weten niet precies wat er met het opgehaalde afval gebeurt. In de media lees ik dat al het afval in één verbrandingsoven gaat of dat het net zo effectief is om afval pas na het inleveren te scheiden. Maar dat klopt niet. Als mensen zelf het afval scheiden, dan is
het veel schoner en heel goed herbruikbaar. Bij nascheiding is er veel meer vervuiling en is de opbrengst een stuk lager.”

Gedragsverandering

Scheiden bij de bron vraagt echter wel een inspanning van mensen. Daarbij ondersteunen wij de zes gemeenten in wiens opdracht wij het afval inzamelen. Grote gedragsveranderingen vragen tijd en soms zijn ook wetgeving of financiële prikkels nodig om het gewenste effect te sorteren, vertelt Curfs. “Met welke interventies bereik je nu iedereen in de samenleving? Dat zijn lastige vraagstukken. Denk aan glasbakken, die bestaan al sinds 1970. Dat vindt iedereen nu normaal, en zo’n 75% van het glas wordt nu gerecycled. Een mooi resultaat, maar daar zijn we dus ook al ruim 50 jaar mee bezig.”

Koopgedrag

Duurzaamheid gaat over meer dan recycling, vervolgt ze. Het begint al bij het koopgedrag: de vraag of je spullen wel nodig hebt. “Dat je elke twee jaar een aanbod krijgt voor een nieuwe telefoon, omdat je abonnement afloopt, betekent niet dat je er een hoeft te kopen. In het dorp waar ik opgroeide, was het heel normaal dat je de kleding van je buurkinderen droeg. Er was niemand die zich daar druk over maakte. Je gebruikte alles op. Die mentaliteit moet weer een beetje terugkomen.” Gelukkig ziet ze steeds meer hoopvolle ontwikkelingen die daaraan tegemoet komen, zoals kringloopwinkels en repaircafés, waar kapotte spullen worden gerepareerd door vrijwilligers. Daarnaast worden ook producenten aangesproken op hun rol. Bijvoorbeeld door verpakkingsmaterialen terug te dringen en via wetgeving die hen verplicht om mee te betalen aan het verwijderen van het afval.

Ik zou graag een circulaire hub inrichten met partijen die de door ons ingezamelde materialen kunnen hergebruiken.

Samen impact maken

Het terugdringen van onze afvalberg is daarmee een verantwoordelijkheid van iedereen in de samenleving. Met bewustwording, gedragsbeïnvloeding, wetgeving, financiële prikkels en samenwerking worden daarin al stappen gezet. Avalex onderzoekt daarbij manieren om nog meer soorten afval te recyclen. Curfs: “Denk aan de accu’s van elektrische fietsen, lithiumbatterijen van zonnepanelen of materiaal dat vrijkomt bij de sloop van oude panden. Daarbij hebben we ook anderen nodig. We werken al samen met partijen als Stichting Stunt, Ander Hout en kringlooporganisatie Rataplan. Dat circulaire netwerk willen we graag uitbreiden. Ik zou graag een circulaire hub inrichten met nog meer partijen die de door ons ingezamelde materialen kunnen hergebruiken.

Contactdag Samen duurzaam

Op 24 oktober organiseert Avalex een contactdag voor iedereen die een rol speelt bij het inzamelen of verwerken van afval. Curfs: “We geven een inkijkje in onze wereld, delen kennis en inspireren. We nodigen alle stakeholders uit: van gemeentelijke beleidmakers, verwerkers, sociale instellingen, beheerders van wooncomplexen waar grote afvalcontainers staan tot scholen, de TU Delft en duurzame buurtinitiatieven. Het wordt een interactief programma met een quiz, filmpjes, presentaties en rondleidingen. Hiermee willen we een impuls geven aan het vergroten van onze gezamenlijke ontwikkelkracht om de afvalberg te verkleinen.