Ondernemen voor het goede doel

Wat kun je als ondernemer doen om de wereld een stukje beter te maken? Het Ondernemers voor Ondernemers-netwerk van Oxfam Novib biedt allerlei mogelijkheden. Hier leren organisaties niet alleen hoe ze zelf hun bedrijfsvoeringverantwoord kunnen inrichten, maar ondersteunen ze ook bedrijven over de hele wereld om aan de slag te gaan.

Veel mensen zullen Oxfam Novib kennen als een organisatie die strijdt tegen ongelijkheid, maar wie wist dat daarbij ook ondernemers nauw betrokken worden? Auke Thijssen, Jochem Mudde en Windy Massabni zetten zich alle drie met hart en ziel in voor het verspreiden van die boodschap. Al sinds 2009 kent Oxfam Novib het zogeheten Ondernemers voor Ondernemers-netwerk, waarvan inmiddels al zo’n driehonderd ondernemers lid zijn. “Met het geld dat zij doneren, staan wij achter ondernemers in opkomende economieën”, legt Thijssen uit. Hij houdt zich al een aantal jaar bezig met deze partnerschappen. “Daarnaast bieden we organisaties de kans hun netwerk uit te breiden met gelijkgestemde ondernemers, die ook verantwoord zaken willen doen. Verder bieden we trainingen, onder meer op het gebied van duurzaam ondernemen.”

Zulke lessen kunnen we niet alleen trekken uit Nederlandse organisaties, benadrukt Thijssen. “Over de kennis van ondernemen wordt vaak nogal koloniaal gedacht: dat kunnen wij in het westen beter dan in armere landen, denken we algauw. Wij geloven dat westerse landen net zo goed kunnen leren van continenten waar mensen het minder breed hebben: ook daar maakt men grote impact door verantwoord te ondernemen.”

Ondernemers in andere landen mogen niet van afhankelijk worden.

Online en offline ontmoetingen

Ondernemers uit het netwerk komen jaarlijks bij elkaar, zowel online als offline. Vorig jaar ontmoetten organisaties van over de hele wereld elkaar nog in Den Haag om hun kennis te delen. Laatst organiseerde Thijssen nog een offline sessie over de macht van grote bedrijven en de rol die zij spelen in de opwarming van de aarde. “We hebben alternatieve bedrijfsmodellen nodig om op deze aarde te kunnen blijven ondernemen”, is zijn overtuiging. “Bij Oxfam Novib zetten we ons in voor klimaatrechtvaardigheid: wie klimaatverandering veroorzaakt, moet wat ons betreft ook de rekening betalen. Nu is dat zeker nog niet het geval: het zijn vooral de armere landen die voor de kosten opdraaien.” Hoe zorg je ervoor dat ondernemers zich bij dit netwerk willen aansluiten? Daarmee houdt Mudde zich bezig. “Ik probeer organisaties te motiveren ondernemers in opkomende economieën te helpen. Daarnaast merken we dat bedrijven ons uit zichzelf benaderen: ze willen iets goeds doen voor onze planeet. Daarbij voeren we wel altijd een screening uit: heeft het bedrijf goede intenties of is het vooral een vinkje dat men wil zetten?”

Wereldwijde impact

Het Ondernemers voor Ondernemers-netwerk maakt impact over de hele wereld. Recente projecten vonden onder meer plaats in Kenia, Cambodja en Oeganda. “We willen de capaciteiten van ondernemers vergroten”, legt Massabni uit. “We trainen hen om bij te dragen aan een circulaire economie. Daarnaast bieden we toegang tot financiering, bijvoorbeeld via banken en impactinvesteerders, maar ook door zelf microleningen te verstrekken. Tot slot proberen we van duurzaam ondernemen de nieuwe norm te maken door samen te werken met overheden: hoe kunnen we het beleid bijvoorbeeld zo aanpassen dat vrouwen meer kansen krijgen in het ondernemerschap?” Binnen deze programma’s werkt Oxfam Novib zoveel mogelijk samen met lokale partijen. “We willen niemand werk uit handen nemen”, benadrukt Massabni. “Het is juist de bedoeling het lokale ecosysteem te versterken. Uiteindelijk mag niemand van ons afhankelijk zijn.”

Gelijkwaardigheid

Wereldwijd hielp Oxfam Novib op deze manier al meer dan zeventigduizend micro-ondernemers en heeft het meer dan 500 mkb-bedrijven ondersteund, waarvan het merendeel wordt geleid door een vrouw. Thijssen, Mudde en Massabni kunnen tal van voorbeelden noemen. Ze vertellen onder meer over een vrouw in Nigeria die zag dat jonge vrouwen niet naar school gingen, omdat ze geen toegang hadden tot menstruatieproducten. Samen met de lokale vrouwelijke gemeenschap zette ze een bedrijf op om samen duurzaam maandverband te produceren. “Soms komen ondernemers, uit bijvoorbeeld Cambodja of Kenia, naar Nederland om hun verhaal te vertellen. Of organiseren we een online kennis uitwisseling”, weet Thijssen. “Dat past bij onze wens om op een gelijkwaardige manier kennis uit te wisselen. Daar lijken de problemen misschien groter, maar in Nederland valt er zeker ook nog veel te verbeteren.”

Wij geloven dat westerse landen net zo goed kunnen leren van continenten waar mensen het minder breed hebben.

Togetherness

Auke Thijssen: “Wij zijn altijd op zoek naar ondernemers die we een gelijke kans kunnen bieden. Aber Santolini, coupeuse op de centrale markt van Gulu (Oeganda), is zo’n ondernemer. Ze is ook bestuurslid op de markt, leidster van de vrouwengroep Kacei Watwero en moedigt samenwerking aan. Ze gelooft in togetherness want als je samenwerkt, kom je er samen sterker uit. Aber heeft een enorme ambitie om zich te blijven ontwikkelen.