Balanceren tussen idealisme en markt

Een vereniging met wortels in de gemeenschap. Een bedrijf dat moet innoveren om te overleven in een concurrerende branche. Wat gebeurt er als die twee samenkomen? Bij De Laatste Eer vormt dit geen tegenstelling, maar juist de kracht van de organisatie. Maar hoe werkt dat in de praktijk?

De uitvaartbranche is volop in beweging. Persoonlijker, duurzamer, digitaler – en steeds meer onderhevig aan marktwerking. Tegelijkertijd blijft afscheid nemen sterk lokaal en sociaal georganiseerd. Voor De Laatste Eer, een vereniging die haar oorsprong vindt in onderlinge solidariteit, is dat een uitdaging én een kans.

Sociaal doel

De vereniging bestaat inmiddels bijna 95 jaar. “In een tijd waarin arme mensen anoniem werden begraven in een hoekje op het kerkhof, werden coöperaties opgericht om iedereen een waardig afscheid te kunnen bieden”, vertelt voorzitter Kees van der Kraan. Leden sparen voor hun uitvaart en dankzij het rendement op het collectieve vermogen blijven de kosten laag. Een sociaal doel, zonder winstoogmerk – deze ideële basis vormt nog steeds het fundament van de vereniging. Waar leden vroeger een rol hadden in de uitvoering van de uitvaart, ligt dat tegenwoordig volledig in handen van een professioneel uitvaartbedrijf, vertelt Monique Flinkerbusch, manager Commercie, Relatie en Innovatie van het uitvaartbedrijf Eer & Volharding BV. “Met 120 medewerkers, twee crematoria, uitvaarcentra, verzorgingsteams, rouwvervoer en zelfs een eigen drukkerij kunnen we alle aspecten van een uitvaart zelf verzorgen. Zo waarborgen we kwaliteit en opereren we marktconform – vaak zelfs voordeliger – zonder dat we winst hoeven te maken.”

Wij zijn op zoek naar partners om ontmoeting tussen leden te faciliteren.

Besturing

De samenwerking tussen vereniging en bedrijf is geborgd in de organisatiestructuur. “De vereniging is voor 50% aandeelhouder in het uitvaartbedrijf, samen met De Volharding, een Haagse vereniging met een vergelijkbare historie”, legt Van der Kraan uit. “Daarnaast beheren we via een aparte BV onze locaties. Daarmee beperken we risico’s. De dagelijkse leiding ligt bij het management van het uitvaartbedrijf. Als bestuur bemoeien we ons niet met de operatie. Maar via de aandeelhoudersvergadering en de raad van commissarissen houden we toezicht op de koers.” “Die structuur werkt uitstekend”, vindt Flinkerbusch. “Er zijn duidelijke kaders, er is wederzijds vertrouwen en we kunnen snel schakelen met het bestuur. Dat geeft ruimte voor innovatie en ondernemerschap, zonder dat we verstrikt raken in bureaucratie.”

Maatschappelijke missie

Terwijl het bedrijf zich richt op de uitvoering van uitvaarten, concentreert de vereniging zich op haar sociale missie. Die is op meerdere manieren zichtbaar: iedereen kan lid worden – er zijn geen uitsluitingscriteria zoals bij veel commerciële uitvaartverzekeringen. Leden bepalen zelf hun inleg en profiteren allemaal van het rendement. Er is gratis advies, nazorg en informatie over nalatenschappen. En de vereniging investeert bewust in sociale en culturele initiatieven. “We willen van betekenis zijn – niet alleen aan het einde van het leven, maar juist ook tijdens het leven”, zegt Van der Kraan. “We sponsoren al jaren maatschappelijke en culturele activiteiten, maar dat is nog te weinig bekend.”

Van uitvaartvereniging naar community

De vereniging gaat haar sociale missie daarom explicieter uitdragen en leden meer betrekken. In juli start een campagne. Mijn Laatste Eer en in de nabije toekomst volgt een onlineomgeving waarin leden kunnen aangeven aan welke goede doelen ze willen bijdragen. Daarnaast komen er meer activiteiten. “We willen een levendige community worden die ontmoeting en verbinding faciliteert. Daarbij zijn we op zoek naar partners. We willen niet alles zelf organiseren”, zegt Van der Kraan, “maar juist samenwerken met organisaties die actief zijn op het gebied van cultuur, welzijn, sport en ontmoeting. Zo kun je elkaar versterken.” Zo loopt er al jaren een samenwerking met Museum Prinsenhof, waardoor leden met korting aan activiteiten kunnen deelnemen. Regelmatig zijn er lezingen in samenwerking met Op Hodenpijl in Schipluiden. “We zijn ook in gesprek met organisaties die initiatieven nemen tegen eenzaamheid”, vervolgt Van der Kraan. “Ons ledenbestand is divers en daarom zoeken we een breed scala aan partners die openstaan voor cocreatie, zodat we al onze leden iets kunnen bieden.”

We willen ook tijdens het leven van betekenis zijn voor onze leden en een levendige community vormen.

Duurzaam afscheid nemen

De vereniging is in beweging en ook het uitvaartbedrijf innoveert voortdurend. “We investeren volop in duurzame oplossingen zoals elektrische ovens, zonnepanelen, elektrisch rouwvervoer en nieuwe vormen van lijkbezorging. Denk aan resomeren (waarbij een lichaam oplost in een vloeistof, red.)”, somt Flinkerbusch op. “We willen niet alleen sociaal, maar ook ecologisch impact maken. Een beter afscheid
draagt bij aan een betere wereld.” Gedeeld ideaal Wat is het geheim van de synergie tussen vereniging en bedrijf? “Samenwerken zit in ons DNA”, vindt Van der Kraan. “De ideële uitgangspunten van bijna een eeuw geleden zijn nog steeds leidend. Het draait niet om winst, maar om waarde.” Flinkerbusch vult aan: “We delen een visie, een doel en onderling vertrouwen. En dat maakt het mogelijk om te groeien,
te vernieuwen en echt verschil te maken.”