Ons land staat voor grote maatschappelijke uitdagingen, zoals de energietransitie, de stikstofcrisis en grondstoftekorten. Tegelijkertijd is er een krapte op de arbeidsmarkt die nog jaren zal aanhouden. Volgens Margret de Blanken en Fabian van der Horst van Hogeschool Inholland vraagt dit om een andere visie op de duurzame inzetbaarheid van medewerkers.
“We zullen meer moeten doen met bestaande mensen”, aldus Margret de Blanken, directeur van Inholland Academy. “Bijvoorbeeld door nog meer gebruik te maken van technologie, door deeltijdwerkers te verleiden om meer te gaan werken én door de talenten van bestaande medewerkers beter te benutten. We zijn met z’n allen gewend om te denken vanuit vastomlijnde beroepen met afgebakende functieomschrijvingen. Daar zoek je een medewerker bij met de juiste diploma’s en vaardigheden. Maar je kunt het ook omdraaien: niet de functie leidend laten zijn, maar de mens. Kijk naar de belangstelling en talenten van iemand en zoek daar passende werkzaamheden bij. Dat vraagt een mindshift: een andere manier van kijken naar het onbenut potentieel.” Dat geldt ook voor medewerkers, vindt Fabian van der Horst, directeur Agri, Food & Life Sciences en vestigingsdirecteur van Inholland Delft. “Als werkende professional moet je je continu blijven ontwikkelen om van waarde te blijven in je vak. Dat is de essentie van een leven lang ontwikkelen. De tijd dat je een diploma haalde waarmee je de rest van je leven vooruit kon, is voorbij. De wereld verandert in hoog tempo. Alle maatschappelijke uitdagingen vragen telkens om nieuwe oplossingen en om geactualiseerde vaardigheden waarmee je van waarde bent in de omgeving waar je werkt. Je moet wendbaar blijven om van betekenis te kunnen zijn.”
Nieuwe beroepen
Er ontstaan in hoog tempo nieuwe beroepen en werkzaamheden. De Blanken: “Wie had twintig jaar geleden gedacht dat er social media specialisten zouden zijn? En tegenwoordig zit vrijwel elke branche te springen om bigdata-specialisten en AI-engineers. Het tempo van deze ontwikkelingen neemt alleen maar toe. Je moet dus in staat zijn om met bestaand personeel op die snelle veranderingen in te spelen.” Grote organisaties hebben vaak een HR-afdeling die het management ondersteunt bij het maken van opleidingsplannen. Van der Horst: “In het mkb zie je dat nauwelijks. Daar worden bedrijven over het algemeen wat traditioneler aangestuurd, met als risico dat aanwezige talenten onbenut blijven. Zo vormen sommige ondernemers zelf de grootste belemmering voor groei en wendbaarheid.”
Benut onvermoede talenten
De Blanken ziet dat werkgevers soms ook drempels moeten overwinnen om te investeren in de opleiding van hun medewerkers. “Zoiets kost natuurlijk tijd en geld. Soms speelt de angst dat de medewerker met zijn nieuw vergaarde kennis elders aan de slag zal gaan. In de praktijk zie ik echter dat die medewerker na een opleiding meer geïnspireerd en bevlogen is en een grotere bijdrage levert aan het bedrijfsresultaat. Vergeet ook niet dat mensen vaak veel meer kunnen dan dat ze op hun werk laten zien. Ga met je medewerkers om tafel en vraag waar ze enthousiast over zijn. Wat doen ze in hun vrije tijd? Fotografie, games ontwerpen, sporttoernooien organiseren? Talenten die je wellicht heel goed kunt gebruiken en kunt doorontwikkelen met een gerichte opleiding.”
Samenwerken in netwerken
Denken in netwerken is het beste advies dat Van der Horst kan geven. “Richt de blik naar buiten en zoek verbinding met collega-ondernemers, de overheid en onderwijs- en onderzoeksinstellingen.” Als aansprekend voorbeeld noemt hij de grootschalige publiek-private samenwerking in Greenport West-Holland. Gestimuleerd vanuit Groeifonds Katapult werken bedrijven, overheid, mbo, hbo en universiteit samen aan de digitalisering van de tuinbouw, de voedselproductie en de energietransitie. Duizenden medewerkers van honderden bedrijven worden bijgeschoold op actuele thema’s, zoals AI, digitalisering, stikstofreductie en energietransitie, in cursussen die in samenwerking met het bedrijfsleven en universiteiten zijn ontwikkeld.
Verbinding tussen vraag en aanbod
Van der Horst: “Bedrijven geven aan tegen welke vraagstukken zij aanlopen. Studenten van mbo en hbo doen praktijkgericht onderzoek gericht op oplossingen, waar het onderwijs vervolgens weer gericht cursusaanbod op ontwikkelt. De verbinding tussen vraag en aanbod wordt daarmee versterkt. Je verbetert de kennis en vaardigheden van werkende professionals, en andersom sluit de kennis van studenten en toekomstige medewerkers beter aan op de behoefte van het bedrijfsleven.”
Groeifonds Katapult
Inholland werkt samen met anderen in het Innovatiepact van Greenport West-Holland. Dit project vertegenwoordigt een waarde van 21 miljoen en ontvangt 9 miljoen overheidssubsidie via Groeifonds Katapult. Dit is een netwerk van meer dan 450 organisaties, met als doel om de verbinding tussen onderwijs, bedrijfsleven en maatschappij te verbeteren. Met de investeringen kunnen grote stappen worden gezet om voldoende goed geschoolde mensen op te leiden voor het mkb.
Tekst door Ans Meiborg
Foto door Ronald Speijer
