Bart van Oorschot ontmoet Wiggeman Roodzant

Innovatie kan niet zonder ambacht

Ambacht en innovatie zijn nauw verbonden, vinden Wiggeman Roodzant en Bart van Oorschot. Ze spreken uit ervaring, al bevinden hun bedrijven zich in totaal verschillende fasen. Roodzant werkt bij verpakkingsgigant Hordijk EPS (ondernemersgebied Schieoevers). Van Oorschot leidt uPRAX, een kleine, maar veelbelovende start-up in de medische technologie (ondernemersgebied SGDTP). Voor beiden is de nabijheid van kennis en innovatie op TU Delft Campus van groot belang.

“Over een paar jaar ziet onze opslag er net zo uit”, zegt Bart van Oorschot. Bewonderend kijkt hij naar een eindeloze rij hoge witte torens. We lopen door het immense magazijn waar Hordijk EPS duizenden trays, dozen, bekistingen en andere verpakkingen heeft opgeslagen. Allemaal gemaakt van sneeuwwit geëxpandeerd polystyreen, oftewel: piepschuim. En allemaal klaar om geleverd te worden aan het Nederlandse bedrijfsleven. Van ingevroren garnalen, boterhamworst en tomatenplantjes tot tuinmeubelen, cement, vloerverwarming of donornieren… Je kunt het zo gek niet bedenken, of er zit een piepschuimen verpakking of houder omheen, veelal geleverd door Hordijk, legt Wiggeman Roodzant uit. Roodzant is commercieel directeur van Hordijk EPS en leidt ons ook door de fabriekshal waar grote, luidruchtige machines miljoenen kleine witte balletjes in aluminium mallen persen en met stoom aan elkaar laten verkleven tot iedere gewenste verpakkingsvorm. Piepschuim of expandeerbaar polystyreen (EPS), zoals het officieel heet, is een gewild verpakkingsmateriaal; het is licht, sterk, isolerend en goed recyclebaar.

Tomatenplantjes, donornieren, tuinmeubelen… Je kunt het zo gek niet bedenken of er zit een verpakking van piepschuim omheen

Injectiepen

Van Oorschot is onder de indruk: “Als productontwikkelaar vind ik het prachtig om de productie van een bedrijf, waar alle processen tot in de puntjes zijn uitgedacht, van dichtbij in werking te zien.” Van Oorschot behaalde een master in strategic production design aan de TU Delft en richtte in 2018 samen met biomedisch wetenschapper Koen van der Maaden uPRAX Microsolutions op. Het tweetal hoopt over een aantal jaar een revolutionaire injectiepen met micronaalden op de markt te brengen, die het iedereen mogelijk maakt zichzelf voortaan te injecteren met een groot aantal geneesmiddelen. “Maar ons product zit, vergeleken met Hordijk EPS, nog helemaal aan het begin van de ontwikkeling”, stelt Van Oorschot nuchter vast.

Hout

Hordijk innoveerde een halve eeuw geleden radicaal, toen het overstapte van hout op EPS. Roodzant: “Groeneveld Hordijk startte in 1922 een kisten- en raamlijstenbedrijf in Berkel, vooral gericht op de tuinbouw. Dat was echt ambachtelijk werk.” De onderneming is nog steeds in handen van de familie Hordijk, maar inmiddels uitgegroeid tot een holding met verschillende bedrijven. De Delftse vestiging aan de Rotterdamseweg is er een van. “Hier werden van oorsprong vurenhouten veilingkisten gemaakt toen Hordijk dit bedrijf in de jaren vijftig overnam. Het hout, veelal uit Scandinavië, werd via de Schie aangevoerd. Komkommertelers vroegen in de jaren zestig of ze ook kistjes van piepschuim konden maken, dat was toen nieuw. Wij zijn een van de eersten in Nederland die met EPS gingen werken.” In de loop der jaren is de relatie met kennisinstellingen, waaronder de TU, steeds belangrijker geworden. Er zijn zelfs nieuwe plannen, maar daarover kan Roodzant nog niet uitweiden.

Geïntrigeerd is Roodzant, op zijn beurt, door de micronaalden waarmee uPRAX de wereld hoopt te veroveren. “Leg nog eens uit wat jullie met die naalden nou precies doen.” Van Oorschot: “We gebruiken injectiespuiten om geneesmiddelen als vloeistof een paar centimeter onder de huid in te spuiten. De werkzame stof moet meestal opgelost worden in een vloeistof, omdat de hoeveelheid te klein is om met zo’n grote injectienaald in te spuiten. Eigenlijk hoef je alleen door de opperhuid te prikken. Dat kan al met een micronaald die 0,5 millimeter lang en 0,1 millimeter dik is. De werkzame stof kan in gedroogde vorm met een coating op een of meer micronaalden aangebracht worden of zelfs verwerkt worden in een micronaald die in het lichaam oplost. Dat het werkt, is wetenschappelijk bewezen. Voordeel: je hebt niet langer geneesmiddelen nodig die in vloeistof zijn opgelost en koeling nodig hebben. En injecteren kun je gewoon zelf, met de speciaal daarvoor ontwikkelde applicator. Als onze applicator klaar is, zijn de gevolgen enorm. Vaccins zijn dan wereldwijd veel makkelijker toe te dienen. We hoeven geen koelinstallaties en mensen meer rond te vliegen, alleen pakketjes met onze applicator. Wereldwijd kan dat een enorme doorbraak zijn in de ziektebestrijding.”

Onze ‘angel investor’ was een ondernemer die zo geïnspireerd was door ons verhaal dat hij ons geld gaf om op te starten

Angel investor

Het is een fascinerend verhaal, vindt Roodzant. “Maar hoe zit het met de financiering?”, wil hij weten. “Wij hebben een angel investor gehad”, onthult Van Oorschot. “Dat was een ondernemer die zo geïnspireerd was door ons verhaal, dat hij ons geld gaf om op te starten. Inmiddels kunnen we met subsidie van de provincie een paar mensen aannemen en onze klinische trials uitvoeren. Er gaan nog wel wat jaren van productontwikkeling en testfasen overheen, voordat we tot productie kunnen overgaan. Op verschillende momenten zullen we dan ook nieuwe en grotere investeerders nodig hebben.” Op de vraag of ze dan nog in Delft zitten, moet Van Oorschot het antwoord in eerste instantie schuldig blijven. “Vanwege de kosten denk je voor de productie dan toch aan landen met lagere lonen. Voor de technologische ontwikkeling blijven we natuurlijk in Nederland en als we hier een paar jaar zitten, zijn we wellicht helemaal met Delft vergroeid. Op dit moment is Delft een goede plek voor ons, vanwege de TU Delft en YES!Delft.” Roodzant kan het wel begrijpen: “Maar op de productie moet uPRAX nog wat verzinnen. Het zou toch mooi zijn als dit soort productiewerk ook voor Delft behouden blijft.”

Ambacht als innovatie

Volgens Roodzant en Van Oorschot liggen ambacht, kennis en innovatie in elkaars verlengde. “Ambachtelijk werken (met hout) leidde bij ons tot kennis en innovatie”, aldus Roodzant. “Bij ons ook”, zegt Van Oorschot. “Alleen is ons ambacht de beoefening van wetenschap en productontwikkeling.

Ondernemers verbinden

In deze rubriek verbindt Stichting Gebiedsfonds Delft Technology Park ondernemers uit het gebied rond de TU Delft, Delfttechpark, Technopolis en de Schoemakerplantage met ondernemers uit het ondernemersgebied Schieoevers.