Als de zussen Femke en Anne Kleijweg van Firma van Buiten dromen van een nieuw pand, lopen ze tegen Richard Jongeneelen en Paul Lelij van SKN Bouw aan. De bouwwereld en de sociaal-maatschappelijke wereld blijken verschillende bloedgroepen. Wat volgt is een gezamenlijk avontuur.
‘Deze samenwerking is echt een verrijking’
“Richard haakte precies op het juiste moment aan. Ik ontmoette hem bij een netwerkevent van Delft.business en vertelde over onze droom voor nieuwbouw. Hij zei: ‘Als je eens iemand nodig hebt, wil ik best meedenken.’ Nou, die kans hebben we met beide handen aangegrepen!”, vertelt Femke Kleijweg enthousiast. “Wij hebben een goedlopend bouwbedrijf in Zoetermeer met veel terugkerende opdrachtgevers”, vertelt Richard. “Maar ondernemen gaat om meer dan geld verdienen. Het leek me mooi om iets voor Femke en Anne te doen. Voor ons zit er geen verdienmodel achter dit project. Ik wilde een maatschappelijke rol pakken in Delft, de stad waar ik woon.”
Verschillende branches
Firma van Buiten is een leerwerkbedrijf voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Van mensen met een beperking tot mensen die vanuit een uitkering naar werk willen. “Een mini-maatschappij met deelnemers”, aldus Femke. De organisatie levert catering en productiewerk voor horeca. Daarnaast is er een webshop met brievenbusbrownies en een kookboek. Richard: “Het is een heel ander soort bedrijf dan dat van ons. Ik werk hier vaak op dinsdag aan één tafel samen met Femke. Het is zo bewonderingswaardig hoe ze met de deelnemers omgaat. Engelengeduld moet je hebben. Continu aan staan, met een hoop enthousiasme en liefde.” Femke: “Wat een mooi compliment! Wij vergeten soms hoe uniek het is. Hier gebeurt altijd wel iets.” Richard: “In de bouw werkt het vaak anders. Dat is zakelijker. Meters maken. Hier zie je dat werk ook op een andere manier kan.” Femke: “Nou ik vind jullie geen typisch bouwbedrijf, er staat niet voor niets ‘Aandacht maakt het verschil’ achter op jullie kleding.”
Samen opgaan
Firma van Buiten zit op de Jacoba van Beierenlaan in Delft, maar wil daar al vijf jaar weg. Femke: “Hier zijn onze deelnemers totaal niet zichtbaar. We zitten op de eerste verdieping, verstopt achter een ‘slotgracht’. Wij willen hen een plek dichter bij de maatschappij geven, in een zakelijke omgeving. We hadden een architect en contacten met de gemeente en TU Delft, maar kwamen niet echt verder. Hoe we dat praktisch goed moesten aanpakken? Geen idee. Dat heeft Richard gedaan. Hij vormde een bouwteam om ons heen.” Na veel overleg wordt er een plek gevonden voor de nieuwbouw, op de TU-campus. Hier komt een gebouw met ontmoetingsplek, met take-away, vergaderruimte, werk- en stageplekken. Richard: “Femke en Anne spraken duidelijk uit hoe ze willen dat alles verloopt. Niet zo van: zetten jullie een pand neer en daar gaan wij dan zitten. Dat samenwerken is een heel proces geweest.”
Femke: “Je moet als ondernemer zelf zorgen dat je van de hoed en de rand weet, vind ik. We kunnen niet achteraf zeggen: ‘Joh, Richard hoe komt het dat die muur hier staat?’ En als je werkt vanuit maatschappelijke betrokkenheid, betekent dat ook samen opgaan.”
Richard: “Het voelt echt als samen.” Femke: “We gebruiken elkaars contacten en netwerk, dat vinden we prettig.” Richard: “Zo bleek Femke goede experts in grondwerk te kennen. Dat zijn voor ons interessante contacten.”
Circulair bouwen is puzzelen
In de kinderschoenen
Voor Femke was meteen duidelijk: het pand moest circulair en verplaatsbaar worden. “Over tien jaar, als het verhuurcontract voor de grond verloopt, moet je het gebouw kunnen oppakken en ergens anders kunnen zetten.”
Richard: “Circulair bouwen staat nog in de kinderschoenen. Om er een nieuw pand mee te bouwen, valt donders tegen. Het is net zoals op Marktplaats. Als je iets wilt hebben, betaal je de hoofdprijs. Maar als je iets wilt verkopen, krijg je er weinig voor.”
Femke: “De wet- en regelgeving is er nog niet klaar voor. En soms zijn er praktische problemen. Dan kun je mooi materiaal uit een oud gebouw krijgen, maar moet je het meteen ophalen.”
Richard: “Zo was SKN Bouw betrokken bij de sloop van een schoolgebouw in Zoetermeer. Daar zaten nog prima kozijnen in. Ik heb gevraagd of we die konden krijgen. ‘Dat is goed,’ zei de sloper, ‘maar dan moet je die er nu zelf uithalen.’”
Femke: “Dan is het belangrijk dat de gemeente meedenkt. Om dat formaat van die kozijnen te accepteren zonder meteen een nieuw vergunningstraject te starten.” Richard: “Circulair bouwen is puzzelen.”
Verrijking
Het ontwikkeltraject vroeg veel van het incasseringsvermogen van beide partijen geeft Femke aan. “Ik heb heus wel eens gedacht: Als het zo doorgaat, stop ik ermee en ga ik ergens als caissière werken’. Maar ja, ik geloofde heilig in onze plannen.” Richard: “Ik begrijp goed hoe Femke zich dan voelde. Voor mij werd uitvergroot hoe de bouw kan werken. ‘Waarom gaat het zo stroef?’, dacht ik vaak. Maar als je A zegt, zeg je ook B. En straks bij de opening zijn we zo trots.”
Femke: “Dan staan we samen een biertje aan de bar te drinken! Er is echt een bepaalde chemie ontstaan.”
Richard: “Deze samenwerking is een verrijking. Ik ontmoette veel andere mensen en maakte zo veel andere dingen mee.” Femke: “Ik heb veel geleerd over de bouw en hoe je een duurzame relatie opbouwt met iemand uit een totaal andere branche. Wat gaan we hierna eigenlijk samen doen? Wat gek als ik je straks niet meer elke week zie.”
Richard: “Dat wordt heel gek, ja! Maar dan ben je weer 100% bezig met dit mooie bedrijf en gaat alle aandacht weer naar je mensen.”
Femke: “Die vragen steeds vaker: ‘Kunnen we al in het nieuwe gebouw werken?’. We gaan er regelmatig langs. Van de week nog maakte een jongen zich zorgen. Er lag overal zand op de vloer. Hoe moesten we dat wegbezemen?”
Richard (lacht): “Prachtig! Zo mooi zoals jullie je doelgroep meenemen. Zeg hem maar dat het goed komt. Volgende week wordt de vloer gestort.”
Tips voor duurzame samenwerking
Femke Kleijweg: “Communiceer open en eerlijk. Als je als bedrijf zo van elkaar verschilt, moet je daar tijd in steken. We hebben samen regelmatig aan de telefoon gehangen om te overleggen en ons in te leven in elkaars wereld.” Richard Jongeneelen: “Inlevingsvermogen is heel belangrijk. Soms dacht de firma heel anders dan wij over de bouw. Hoe vind je elkaar op dat moment? Zoiets vraagt om uitleg. Daarnaast moet je je realiseren dat het hun feestje is.”
