Studenten ontwerpen werklandschap van de toekomst

Een groenere wereld wil iedereen. Maar waar begin je? Bijvoorbeeld bij de 3800 bedrijventerreinen die Nederland rijk is. Dat zijn vaak grijze omgevingen, waar hitte, wateroverlast en ongezelligheid hand in hand gaan. Geen plek waar je graag verblijft. Het programma Werklandschappen van de Toekomst wil dat veranderen.

Docent landschaps- en milieumanagement Gilbert Curtessi maakt er zijn Inholland-studenten warm voor. Voor zover dat nodig is. Curtessi staat als regisseur Werklandschappen van de Toekomst bij Inholland met 1-0 voor. Zijn studenten zijn van de generatie die echt werk wil maken van een groene toekomst. “De studenten die hier rondlopen gaan het Nederland van de toekomst tekenen. Het is generatie Z, die wil graag op een plek werken waar ze zich prettig voelen. Die plek vind je niet op het gemiddelde industrieterrein van vandaag. Daar moet dus iets gebeuren.”

Living lab

De studenten van Inholland krijgen een reuzekans om hun toekomst heel direct te beïnvloeden. Curtessi: “We zijn er trots op dat de TU Delft Campus en bedrijventerrein Schieoevers Zuid zijn geselecteerd voor het programma Werklandschappen van de Toekomst. Dit biedt studenten de mogelijkheid om oplossingen te ontwikkelen voor bedrijventerreinen. Als living lab, ondersteund door het Nationaal Groeifonds, richten we ons de komende drie jaar op het leefbaarder maken van dit gebied. Heel inspirerend.”

Transformatie

Het doel van Werklandschappen van de Toekomst – breed gedragen door overheden en bedrijfsleven – is ambitieus: over negen jaar moeten duizend bedrijventerreinen getransformeerd zijn in toekomstbestendige werklandschappen. Recent gaf Curtessi een presentatie in Utrecht tijdens de introductie van de living labs door heel Nederland. Er staan fraaie dingen te gebeuren, legt de de docent en regisseur uit. “Een bedrijventerrein van de toekomst draait om een aantal kernbegrippen: gezondheid, klimaatbestendigheid, biodiversiteit, energietransitie en wonen, en recreatie.” Curtessi vervolgt: “Kom je vandaag op Schieoevers Zuid, dan zie je een bedrijventerrein waar veel dingen qua beleving beter kunnen: er is weinig ruimte voor een wandeling tussen werktijden, het kan er in de zomer ontzettend warm worden doordat er te weinig groen is en bij neerslag is er snel wateroverlast doordat de bodem snel verzadigd raakt. Deze zaken zijn van
invloed op de sfeer, maar ook betrekkelijk eenvoudig te verbeteren. Denk aan de aanleg van groene routes onder de schaduw van nieuwe bomen, buitenwerkplekken en fiets- en wandelpaden. Zo krijgt zo’n grijs gebied al snel een fijnere uitstraling. Maar dat kunnen we natuurlijk niet alleen.”

Generatie Z wil graag op een plek werkenwaar ze zich prettig voelen.

Samenwerken met ondernemers

Daar slaat Curtessi de spijker op de kop. Groen worden is een mooi streven, maar daar is medewerking voor nodig van de betrokken ondernemers in een gebied. Er staan nog veel meer aanpassingen op stapel die best ingrijpend zijn. Hij noemt faunapassages en nestmogelijkheden om het gebied ook voor dieren uitnodigend te maken. De bedrijfspanden krijgen levende groene gevels, er komt waterdoorlatende bestrating en op de parkeerterreinen staan straks meer bomen. Ook korte wandelroutes zitten in de pijplijn. Daarvoor moeten ondernemers misschien overpad verlenen. Last but not least is erde energietransitie, die essentieel is voor een schonere toekomst van Schieoevers Zuid. Het gebied heeft een goede mix van maakindustrie en andere activiteiten, maar het moet zich blijven ontwikkelen en aantrekkelijker worden voor nieuwe ondernemers om zich hier te vestigen.

Openstaan voor verandering

Is dat een taaie strijd? Volgens Curtessi niet. “Ondernemers staan best open voor de veranderingen die hier nodig zijn, maar ze zijn natuurlijk ook gewoon bezig met geld verdienen. Zonder winst kan je nu eenmaal niet duurzaam ondernemen. Dankzij het living lab kunnen we ze helpen te vergroenen. Bijvoorbeeld door de randvoorwaarden te onderzoeken die overheden aan een duurzaam bedrijventerrein stellen. Binnen die kaders kunnen we dan aan de slag met projecten die uiteindelijk moeten zorgen voor een gebied waarvan de generatie Z zegt: ‘Ja! Dáár wil ik wel werken!’ In die zin zal ‘groen ondernemen’ ook steeds meer de arbeidsmarkt beïnvloeden.”

Bedrijventerreinen van de toekomst draaien om gezondheid, klimaatbestendigheid, biodiversiteit, energietransitie, wonen en recreatie.

Lokale helden

Of Curtessi de kar de komende jaren helemaal alleen gaat trekken? “Beslist niet”, klinkt het. “We werken samen met de gemeente Delft, de provincie Zuid-Holland en Innovatiedistrict Delft, en in het bijzonder met Jaap Langhout van de Bedrijvenkring Schieoevers (BKS). Vanuit de TU Delft speelt Tim Tabak een grote rol. Zij zijn de lokale helden die er voor een belangrijk deel voor gaan zorgen dat Schieoevers Zuid/TU Delft Campus een gebied wordt waar de nieuwe generatie graag wil werken. En is de transitie van het gebied zo succesvol dat anderen onze aanpak willen kopiëren? Fantastisch! Die nieuwe groene wereld is in het belang van ons allemaal.

Ter inspiratie

Deze door Artificial Intelligence gegenereerde afbeelding Workscapes of the Future TU Delft Campus, gemaakt door Dariia Alieieva en Eline Holtes, geeft een indruk van een mogelijke transformatie van Schieoevers Zuid.