Verduurzamen, stap voor stap

Succesvol je bedrijf runnen, terwijl je rekening houdt met mens, milieu en maatschappij. Bij duurzaam ondernemen gaat het naast het maken van economische winst om het creëren van waarde voor de omgeving en toekomstige generaties. Hoe pak je dat aan?

Duurzaam ondernemen heeft betrekking op veel verschillende aspecten van je bedrijfsvoering. Denk aan het verminderen van energieverbruik, het beperken van CO2-uitstoot, bewust inkopen, afval reduceren, circulariteit, inclusiviteit en bijdragen aan de lokale samenleving. En dan zijn we zeker nog niet volledig… Soms zie je door de bomen het bos niet meer.

Waar te beginnen?

Tegelijkertijd kun je er als ondernemer niet omheen. Klanten en opdrachtgevers vragen erom, (toekomstige) medewerkers hechten er waarde aan en sommige maatregelen zijn wettelijk verplicht. Sommige acties leveren direct besparingen op, terwijl de impact van andere lastiger te meten is. Kortom, duurzaam ondernemen is een breed begrip met veel mogelijkheden. Maar waar begin je? Welke maatregelen kun je nemen? Wat kost het? Wat levert het op? Hoe meet je het resultaat? We helpen je graag op weg.

Keep it simple

Er zijn talloze modellen en certificeringstrajecten, zoals B Corp, CSRD, Social Enterprise, ISO 14001, EcoVadis en de SDG’s. Ze bieden houvast, maar vragen ook een flinke investering in tijd, geld en begeleiding. Kan dat niet eenvoudiger? Wij denken van wel. Als mkb-ondernemer kun je prima zelf aan de slag met het verduurzamen van je bedrijf. We hebben wat zaken op een rij gezet om je op weg te helpen. Dit overzicht is verre van volledig, maar het biedt wel handvatten om een start te maken.

Aan welke knoppen kun je draaien?

Duurzaamheid kent verschillende aspecten waarmee je impact kunt maken. We noemen er vier die in alle modellen terugkomen en meetbaar resultaat opleveren:

• energieverbruik
• CO2 uitstoot
• circulariteit
• sociale impact

Waar je de meeste vooruitgang kunt boeken, is afhankelijk van het soort bedrijf en de branche waar je inzit. Voor een timmerfabriek is dat anders dan voor een makelaars- of accountantskantoor. Maar in welke bedrijfstak je ook zit: pak het planmatig en systematisch aan. Het stappenplan op de volgende bladzijden kan je hiermee helpen.

Tip: Betrek je medewerkers en klanten.

Betrokkenheid is een van de succesfactoren, dus betrek je medewerkers én klanten bij de maatregelen. Vraag om input en inspiratie. Welke vegetarische lunchopties willen medewerkers? Hoe kunnen ze makkelijker de fiets of trein pakken? Vraag je klanten wat zij belangrijk vinden. Welke groene opties zien zij het liefst? Biologisch, liever 100% natuurlijk of vooral plasticvrij?

Stap 1 Analyseer de huidige situatie

Om te bepalen aan welke thema’s je prioriteit wilt geven, is het handig om eerst de huidige situatie in kaart te brengen. Dat geeft inzicht in waar je de grootste vooruitgang kunt boeken.

Energieverbruik
Breng je huidige energieverbruik in kaart om inzicht te krijgen en inefficiënte processen te identificeren. Op Delft Doet Duurzaam vind je een gratis energiescan.

CO2-uitstoot
Op het Klimaatplein vind je een CO2-calculator die naast energieverbruik ook uitstoot door vervoer meeneemt. Een uitgebreide aanpak personenmobiliteit vind je op de site van de RVO (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland).

Circulariteit
Ben je een productiebedrijf en wil je weten waar je de meeste circulaire impact kunt maken? Op de site van het Versnellingshuis vind je een overzicht met zeventien tools waarmee je de circulariteit kan meten. In de grondstoffenscanner ontdek je in hoeverre (bio)grondstoffen een risico vormen voor mens en milieu.

Sociale impact
Om in kaart te brengen welke bijdrage je levert aan maatschappelijke en sociale doelen zijn allerlei zelfevaluaties beschikbaar. Soms gratis, meestal tegen betaling. Het gaat om vragenlijsten over zaken als:

• Werk je samen met lokale leveranciers?
• Hoe inclusief is je bedrijf?
• Sponsor je lokale clubs of verenigingen?
• Biedt je bedrijf ruimte aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt?
• Heb je aandacht voor het mentale welzijn van je medewerkers?
• Werk je samen met het onderwijs?

Deze vragen kun je zelf beantwoorden en er vervolgens doelen aan koppelen. Wil je toch een handvat, dan is de Social Handprint van MAEX een handige tool. Ook bij MVO Nederland vind je stappenplannen (alleen voor betalende leden).

Ons doel is om in 2035 volledig circulair te zijn. Zo ver zijn we nog niet, maar met concrete doelen per periode pakken we het planmatig aan. We houden de CO2-uitstoot bij in een dashboard en werken dagelijks aan efficiënte planning en combinaties om CO2-uitstoot te minimaliseren – Kim de Ridder, Boozed (evenementenorganisatie)

Stap 2 Identificeer kansen en mogelijkheden

Bepaal op basis van de analyse waar de mogelijkheden liggen om de bedrijfsvoering te verduurzamen. Wat is het laaghangend fruit? Focus op twee of drie onderwerpen en doe niet alles tegelijk. Zo houd je het behapbaar. Houd bij het maken van je keuze rekening met diverse
subsidieregelingen of belastingvoordelen. Handige overzichten vind je bij de Kamer van Koophandel, gemeente Delft de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO).

Circle Lab
Circle Lab is een initiatief van New Future Lab, gemeente Delft en Provincie Zuid-Holland en biedt een programma om duurzame plannen een stap verder brengen. Je krijgt steun om je plan structuur te geven en stapsgewijs uit te werken.

We zetten ons in om het gebruik van materialen, energie en transport en de hoeveelheid afval in onze projecten te minimaliseren. Met onze zelfontwikkelde CO2-berekeningstool kunnen we de uitstoot van een project achterhalen. Het geeft onze ingenieurs informatie over de CO2-niveaus van verschillende ontwerpvarianten. Zo beperken we de uitstoot, zonder concessies te doen aan kwaliteit of ontwerp – Nils Eekhout, Octatube

Stap 3 Formuleer duidelijke doelen

Wees specifiek
Zorg ervoor dat je doelen SMART zijn geformuleerd: specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden. Bijvoorbeeld:

• We verminderen ons energieverbruik met 20% binnen twee jaar.
• Binnen drie jaar is 50% van onze verpakkingen herbruikbaar.
• We stappen dit jaar over op 100% hernieuwbare energie.

Knip het op
Grote doelen kunnen intimiderend zijn. Breek ze op in kleinere stappen met duidelijke deadlines. Bijvoorbeeld:

• Korte termijn: Over zes maanden stappen we over op 100% gerecycled papier.
• Middellange termijn: Binnen twee jaar produceren we 25% minder afval.
• Lange termijn: In 2030 werken we volledig circulair.

Stap 4 Neem maatregelen

Ter inspiratie een overzicht van maatregelen waarmee je bijdraagt aan verduurzaming. Ook met relatief kleine maatregelen kun je een beweging in gang zetten.

Energieverbruik

• Zorg voor goede isolatie van je bedrijfspand om warmteverlies te minimaliseren.
• Vervang traditionele verlichting door ledverlichting en maak gebruik van bewegingssensoren.
• Overweeg het plaatsen van zonnepanelen om zelf energie op te wekken.

Mobiliteit

• Moedig medewerkers aan om met de fiets te komen door fietsvoorzieningen te bieden.
• Investeer in elektrische bedrijfsvoertuigen en laadpalen.
• Beperk het woon-werkverkeer en ga hybride werken: wissel kantoordagen af met thuiswerkdagen.

Circulariteit

• Implementeer recyclingprogramma’s en minimaliseer verpakkingsmateriaal.
• Zoek naar mogelijkheden om materialen en producten te hergebruiken binnen je bedrijfsprocessen.
• Vervang kartonnen bekertjes door herbruikbare mokken.

Sociale impact

• Sluit je aan bij lokale duurzaamheidsnetwerken zoals Delft Doet Duurzaam om kennis en ervaringen te delen.
• Bied stageplekken aan voor studenten en scholieren.
• Bied werk aan mensen met afstand tot de arbeidsmarkt.

Wij produceren zo lokaal mogelijk, waarmee transportafstanden kleiner worden en we de impact op het milieu minimaliseren. Het stelt ons daarnaast in staat de kwaliteit van onze producten te garanderen, onze eigen productieprocessen te ontwikkelen en efficiënter samen te werken met lokale ondernemers – Marianne van Sasse van Ysselt, Secrid

Stap 5 Communiceer

Be good and tell it: vertel aan je klanten, medewerkers en samenwerkingspartners op welke manier je duurzaam onderneemt. Wees daarbij transparant en geef ook inzicht in de gebieden waar je nog stappen kunt zetten. Duurzaamheidsrapportages zijn nog niet voor alle ondernemingen verplicht (over enkele jaren misschien wel?), maar niets hoeft je ervan te weerhouden om ze te maken.