Die oude meetlat…
Zeg tegen een sporter: ‘Ga voor goud!’ en iedereen denkt aan de gouden medaille; bij een kunstenaar aan het mooiste schilderij en bij een schrijver aan een bestseller. Maar waar denk je aan als je dat zegt tegen een ondernemer?
We denken dan al gauw aan maximale winst en aandeelhoudersrendement. Onlangs werd de wereld verrast door een communiqué van de ‘Business Roundtable’ waarin de top van het Amerikaanse zakenleven afstand neemt van het winstmaximalisatie principe. Vanaf nu zullen zaken als welzijn, milieu en samenleving ook doelstellingen zijn.
Een nieuw geluid of oude wijn in nieuwe zakken? In de media verschenen zowel sceptische als hoopvolle artikelen. Het NRC concludeerde dat de tijd gekomen was om afscheid te nemen van het Amerikaanse shareholder model en het Europese stakeholder model te verwelkomen. Ewald Engelen vroeg zich in de Correspondent af of het bij pr-woorden blijft of dat het nu werkelijk tot daden leidt om de scheefgroei aan te pakken. De gemiddelde arbeider verdiende in 1960 20 keer minder dan zijn baas. Anno 2019 is dat 287 keer! De winsten bij het grootbedrijf zijn enorm gestegen. Globalisering laat kapitalen over de wereld zwerven zonder rekenschap af te leggen aan welke samenleving dan ook.
Onmogelijk voor de mkb-ondernemer die in zijn lokale omgeving, in bescheiden omvang, elke dag rekenschap aflegt. Mkb’ers streven – zonder dat zo hard te zeggen – altijd al meer doelen na: het welzijn van de medemens, bijdragen aan samenleving, omgeving en milieu. Het Europese stakeholdermodel is bij het mkb nooit weggeweest. Veel mkb’ers, zoals ik, zijn voorvechters van een duurzame economie. Wij nemen genoegen met minder groei, een lager rendement, ten gunste van duurzaamheid, welzijn en cultuur. Als ik daarin wil investeren, hanteren investeerders zoals banken en fondsen de oude meetlat. Zij wijzen aanvragen af op grond van ‘minder groei en rendement’.
Als we echt voor goud willen gaan….? Dan moet die meetlat heel snel veranderen.
Antoinette Wijffels, econoom, ondernemer en ontwerper
