Stephan Brandligt en Peter Hein van Mulligen over hoe goed het nog altijd met ons gaat.
Ze ontmoeten elkaar voor het eerst. En wethouder Stephan Brandligt (financiën) weet zeker dat hij Peter Hein van Mulligen (macro-econoom) ergens van kent. Nee, niet van tv, ondanks dat Van Mulligen in 2019 ‘De Slimste Mens’ won en landelijk bekend werd als dé cijferman van Nederland. Van Mulligen is hoofdeconoom bij het CBS en baarde opzien met zijn, tijdens de coronacrisis uitgebrachte, boek ‘Met ons gaat het nog altijd goed’. Onder het genot van een lichte vegetarische lunch bij Kruydt, wisselden de econoom en de wethouder van gedachten over hoe goed het gaat in Nederland, in de wereld en in Delft.
SB Ik kende het boek eerlijk gezegd nog niet.
PHvM Het zou in maart uitkomen, maar dat hebben we uitgesteld naar juni. Ik schreef het vóór de coronacrisis. Maar eigenlijk hoefde ik er niet veel aan te veranderen. Alleen het voorwoord heb ik aangepast. En aan de titel zijn de woorden ‘nog altijd’ toegevoegd. Ik denk dat de iPhone ons gewone dagelijkse leven meer heeft veranderd dan de coronacrisis zal doen.
SB Behalve het thuiswerken. Mensen zullen meer gaan thuiswerken.
PHvM Dat denk ik ook. Als je er, van de vijf werkdagen, maar twee op je werkplek hoeft te zijn, hoef je niet meer per sé vlak bij je werk te wonen.
SB Woon je in Delft?
PHvM Ja, sinds 2006.
SB Aha! Dan kan het zijn dat ik je gewoon een keer bij de bakker heb gezien. Zelf woon ik sinds 1986 in Delft. Ik ben hier na mijn studie lucht- en ruimtevaarttechniek blijven wonen.
PHvM Heb je professioneel gesproken iets met je studie gedaan?
SB Nee, eigenlijk niet. Maar ik heb wel veel gehad aan de wetenschappelijke
manier van denken die ik daar geleerd heb.
PHvM Ik heb economie gestudeerd in Groningen. Mijn vrouw en ik zijn naar de Randstad verhuisd omdat het in het noorden toch lastiger was om voor beiden de baan te vinden die wij ambieerden.
SB Waarom heb je je boek geschreven?
PHvM Paul Schnabel, Eerste Kamerlid en oud-directeur van het Sociaal Cultureel Planbureau constateerde ooit dat mensen in Nederland geneigd zijn te zeggen: ‘Met míj gaat het goed, maar met ons land niet.’ Maar de feiten zeggen iets anders. Inspirator is ook de Zweedse arts en hoogleraar Hans Rosling, die via beroemde TEDtalks en een boek aantoonde dat het in de wereld veel beter gaat dan mensen denken.
SB Ja, er is een overschot aan meningen en een tekort aan feiten. Mensen vinden graag ergens iets van.
PHvM Als je kijkt naar de cijfers op alle levensterreinen, zoals bijvoorbeeld welvaart, welzijn, inkomen en levensverwachting, dan is het nog nooit zo goed gegaan met ons. Als je mensen vraagt welk cijfer ze hun leven geven, dan geeft het gros een zeven of hoger. Daarmee staan we al jaren in de top drie van Europa en de wereld.
SB Als ik de titel zie, dan roept dat ook de vraag op: kan het met ons goed gaan als het met anderen niet goed gaat? Waar trek je de grens als je het hebt over ‘ons’?
PHvM De cijfers waarmee ik mij bezighoud, hebben natuurlijk betrekking op Nederland. Maar men houdt nog steeds vast aan het idee dat je ‘het rijke Westen’ hebt en daarnaast een grote groep arme landen. Dat klopt allang niet meer. Er is nog een klein groepje arme landen. De meeste landen in de wereld zijn rijker dan Nederland aan het einde van de 19de eeuw.
SB Het is een mooie boodschap, dat het zo goed gaat met ons. Maar het moet ons niet in slaap sussen. Er komen genoeg problemen op ons af, nog afgezien van corona. We hebben te maken met een stikstofcrisis, het veranderende klimaat…
PHvM Nee, we kunnen absoluut niet achteroverleunen! Alles wat met klimaat en milieu te maken heeft, levert wereldwijd de grootste uitdaging op.
SB Bodemdaling door toenemende droogte is zo’n probleem dat, onder andere, daarmee samenhangt. Daar hebben we in Delft in toenemende mate mee te maken. Als we nu niks doen, staat het Rietveld bijvoorbeeld over 25 jaar onder water.
PHvM Als land verkeren we nu wel in de luxe positie dat we aan dit soort problemen iets kunnen doen. We zijn nu eenmaal een schatrijk land.
SB Dat klopt. Dat helpt ons als stad ook om onze plannen te verwezenlijken.
Wat dat betreft zijn we kortgeleden, op 10 september, aangenaam verrast door het Rijk. Delft krijgt ruim 7,8 miljoen euro voor een kwaliteitsimpuls van het Kabeldistrict in Schieoevers, waar we woningbouw en werken combineren in een nieuwe, innovatieve stadse wijk. Dit illustreert wat het boek betoogt. Aan de andere kant zijn macro-economische analyses niet zo behulpzaam als het gaat om de dagelijkse zorgen van een gewone ondernemer.
PHvM Dat is natuurlijk zo. Ik zit als het ware in een helikopter en kijk naar grote ontwikkelingen. Ik ben dit boek gaan schrijven om tegenwicht te bieden aan de mineurstemming over de staat van ons land, die je nogal eens tegenkomt.
SB Voor een politicus helpt zo’n analyse bij het schetsen van het grotere verhaal. Maar voor een bestuurder is het zaak om voortdurend met de ondernemers – in het veld – in contact te staan.
PHvM Dat kan ik mij voorstellen. Voordeel is dat Nederland een ‘high trust’ samenleving is. Mensen hebben in het algemeen vertrouwen in de instituties, zoals de overheid.
SB Aan dat vertrouwen moet je wel werken. Als je het hebt over Schieoevers, dan zoeken we voortdurend over en weer het gesprek op. Toen ik dit dossier aantrof, waren de verhoudingen met Bedrijvenkring Schieoevers tot onder het nulpunt gedaald. We hebben hard gewerkt om zaken te herstellen en dat is gelukt. Meer in het algemeen is dat een van de grootste thema’s die ons als politiek bezighoudt, ook lokaal: hoe zorg je ervoor dat iedereen het gevoel heeft dat hij of zij gehoord en gezien wordt en meedoet.
PHvM Gelukkig hebben Nederlanders over het algemeen veel vertrouwen. Niet alleen in de instituties, maar ook in elkaar. Het is niet te onderschatten hoe belangrijk dat is voor de samenleving als geheel. Dat zorgt voor samenhang en draagt bij aan ons geluksgevoel.
Stephan Brandligt (GroenLinks) is wethouder Duurzaamheid, Werk en inkomen en Financiën. Tevens heeft hij het dossier Schieoevers in portefeuille.
Peter Hein van Mulligen is hoofdeconoom bij het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Hij schreef het boek ‘Met ons gaat het nog altijd goed-8 sombere mythes over Nederland ontrafeld’.
Restaurant Kruydt stelde de businesslunch ter beschikking.
